ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក ឱម យ៉ិនទៀង ថ្លែងក្នុងពិធីសម្ពោធអង្គការច្បាប់នៃកម្ពុជា នារាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃ២៣ មីនា ឆ្នាំ២០១៤។
RFA/Van Vichar
ក្រុមបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលបួនឆ្នាំក្នុងយុទ្ធនាការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បានធ្វើអោយមេដឹកនាំនៃស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយ កាន់តែមានបានជាងមុន។
ពួកគេជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល បង្កើតក្រុមស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យពិសេសមួយ ដើម្បីតាមដាន និងកែទម្រង់ពីភាពមិនប្រក្រតីនៃដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅរបស់អង្គភាពមួយនេះ។
ក្រុមសមាជិករដ្ឋសភាមកពីខាងបក្សប្រឆាំង ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យមួយ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មេដឹកនាំនៃស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងរដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួន ដែលលោកអះអាងថា កំពុងតម្កល់លុយរាប់រយលានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក នៅតាមធនាគារអន្តរជាតិ។
អនុប្រធានគណៈកម្មការទី២ ទទួលបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារ លោក សុន ឆ័យ បានបង្ហើបត្រួសៗថា ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក ឱម យ៉ិនទៀង ជាមនុស្សមិនស្អាតស្អំ ជាមនុស្សជំនិតរបស់ លោក ហ៊ុន សែន និងជាសេដ្ឋីដែលមានលុយ ហើយមានផ្ទះតម្លៃរាប់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបន្តថា លោក ឱម យ៉ិនទៀង ត្រូវធ្វើការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិមុនគេ៖ «សំឡេង»។
តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង លោក សុន ឆ័យ អះអាងថា សូម្បីតែម៉ាស៊ីនបោះពុម្ព ឬហៅថាម៉ាស៊ីនព្រីនធើ (Printer) មួយនៅក្នុងរដ្ឋសភាមានតម្លៃ ៣ម៉ឺនដុល្លារទៅហើយ ដែលជាតម្លៃមានភាពខុសគ្នារាប់សិបដងឯណោះ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងតម្លៃម៉ាស៊ីនព្រីនធើដាក់លក់នៅតាមទីផ្សារ។ លោកបន្តថា តម្លៃបំប៉ោងឧបករណ៍ការិយាល័យនេះ មិនមែនមានតែនៅក្នុងអាគារដ្ឋសភាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគេឃើញមាននៅតាមមន្ទីរក្រសួងរបស់រដ្ឋផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។ លោកបន្តថា អ្វីដែលជាបរាជ័យធំបំផុតនោះ គឺអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅតែខកខានមិនបានចាត់វិធានការទៅលើអង្គភាព និងស្ថាប័នរដ្ឋជាច្រើន ដែលមានតែឈ្មោះបុគ្គលិក ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកធ្វើការ។
ក្រុមអ្នករិះគន់និយាយថា ប្រាក់ចំណូលចំណាយរបស់រដ្ឋនៅតាមក្រសួងមន្ទីរជាច្រើន បានបាត់យ៉ាងហោចណាស់ ៣០% នៃថវិកាជាតិសរុប។ ការបាត់នោះ អាចបណ្ដាលមកពីការបំប៉ោង ឬការបន្ថយនៃវិក្កយបត្រចំណូលចំណាយ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋលេខាធិការ អនុរដ្ឋលេខាធិការ ប្រធាននាយកដ្ឋាន ឬប្រធានការិយាល័យជាច្រើន កាន់តែមានទ្រព្យសម្បត្តិសម្បូរហូរហៀរ សឹងតែយកឡានទំនើបៗថ្លៃកប់ពពក ធ្វើជារបងផ្ទះទៅហើយ។
ជាងនេះទៅទៀត លោក សុន ឆ័យ ថ្លែងថា ក្នុងពេលថ្មីៗ ក្រុមប្រឆាំងកំពុងតាមដានរដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួន ដែលកំពុងដាក់តម្កល់លុយរាប់រយលានដុល្លារក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក៖ «សំឡេង»។
រហូតមកទល់ពេលនេះ ពុំមានមន្ត្រីនៃអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយណាមួយ អាចឆ្លើយបំភ្លឺជាមួយវិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅឡើយ ដោយសារទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេរោទ៍តែគ្មានអ្នកទទួល។
ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ដែលធ្លាប់រិះគន់ប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ថាមានភាពមិនប្រក្រតីដែរនោះ ប្រតិកម្មថា ការអះអាងរបស់ លោក សុន ឆ័យ គឺគ្រាន់តែដើម្បីស្វែងរកប្រជាប្រិយភាពតាមបណ្ដាញសារព័ត៌មានប៉ុណ្ណោះ៖ «សំឡេង»។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលអំពីការអភិវឌ្ឍសង្គមមួយចំនួនរិះគន់ថា អំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា ដែលជាប្រទេសស្ថិតក្រោមបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រមួយនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពប្រកាសអាសន្ន ហើយដែលកំពុងបំផ្លាញដល់ដំណើរការយុត្តិធម៌សង្គម និងប្រព័ន្ធអភិបាលកិច្ចល្អ។
សន្ទស្សន៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៣ របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ (Transparency International) បង្ហាញថា កម្ពុជា ស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទី១៦០ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១៧៧ លើពិភពលោក ដែលមានអំពើពុករលួយខ្លាំងជាងគេ។ ចំណាត់ថ្នាក់របស់កម្ពុជា នៅអន់ជាងវៀតណាម ថៃ ឡាវ ភូមា ចិន និងប្រទេសបង់ក្លាដេស (Bangladesh)។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៤ នេះ អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា រកឃើញថា បណ្ដាក្រសួងមន្ទីររបស់រដ្ឋជាច្រើន សឹងពាសពេញប្រទេសទៅហើយ គឺខ្វះខាតនូវប្រព័ន្ធសុចរិតភាព រួមទាំងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង។
ទំព័រទី១៣៥ នៃរបាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បង្ហាញថា ក្នុងចំណោមពិន្ទុលេខ១០០ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយដែលដឹកនាំដោយ លោក ឱម យ៉ិនទៀង បានតែ ៣៤ពិន្ទុ ដែលជាពិន្ទុមួយខ្សោយ ហើយធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់។ ប៉ុន្តែនៅល្អជាងប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលមាន ១៦ពិន្ទុ ជាពិន្ទុមួយដ៏ខ្សោយជាទីបំផុតស្រង់មិនរួច។
ការឲ្យពិន្ទុទាបនេះ ដោយសារប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅមានកម្រិត ពីព្រោះគ្មានការស៊ើបអង្កេតទៅលើករណីធំៗមួយចំនួន ដែលប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍សាធារណៈ។ ជាក់ស្តែងដូចជា ករណីសង្ស័យមានអំពើពុករលួយក្នុងមូលនិធិសកល និងការសង្ស័យអំពើពុករលួយនៃស្ថាប័នទូរគមនាគមន៍ ជាដើម។
ក្រុមអ្នកធ្វើសវនកម្មអន្តរជាតិឯករាជ្យមួយឈ្មោះ ខេ.ភី.អិម.ជី (KPMG) រកឃើញថា មានអំពើពុករលួយក្នុងវិស័យលទ្ធកម្មដែលមានទឹកប្រាក់ជាង ៤០ម៉ឺនដុល្លារ។ ទឹកប្រាក់ជាង ៤០ម៉ឺនដុល្លារនេះ ត្រូវបានប្រគល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺរបេង គ្រុនឈាម និងគ្រុនចាញ់ ហើយដែលអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមិនបានចាន់វិធានការ។
ប្រធានអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី តាមទូរស័ព្ទកាលពីចុងខែកញ្ញា ថា ភស្តុតាងនៃករណីអំពើពុករលួយពាក់ព័ន្ធនឹងស្ថាប័នសុខាភិបាល និងស្ថាប័នទូរគមនាគមន៍មានមិនខ្វះ ដែលអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីចាត់វិធានការបាន ប៉ុន្តែរហូតមកទល់ពេលនេះ ករណីទាំងពីរបានស្ងាត់កប់បាត់ទៅវិញ៖ «សំឡេង»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ព្រាប កុល បានបដិសេធលាតត្រដាងភស្តុតាងករណីរសើបធំៗជាច្រើនទៀត ដោយសាររង់ចាំបញ្ជូនឯកសារទាំងនោះទៅគណៈកម្មការទី១០ ទទួលបន្ទុកបោសសម្អាតអំពើពុករលួយនៃរដ្ឋសភា និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាល។
លើសពីនេះទៅទៀត អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បានវាយតម្លៃអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ថាមានភាពទន់ខ្សោយ។ ភាពទន់ខ្សោយទាំងនោះ ដោយសារមាត្រា១១ នៃច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ចែងថា ប្រធាន និងអនុប្រធានរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ មានការតែងតាំងដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយឡាយព្រះហស្តលេខាដោយព្រះមហាក្សត្រ។ ចំណុចនេះហើយ ដែលជាមូលហេតុធ្វើឲ្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយចុះទន់ខ្សោយ ហើយរងឥទ្ធិពលនយោបាយយ៉ាងជោគជាំ ពីព្រោះមេដឹកនាំនៃស្ថាប័នមួយនេះជាមនុស្សជំនិតរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយក៏ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថែមទៀត។
កត្តាមួយទៀត ដែលធ្វើឲ្យស្ថាប័ននេះទន់ខ្សោយដែរ ដោយសារមាត្រា២០ នៃច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយចែងថា ការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ ត្រូវធ្វើឡើងដោយសម្ងាត់បំផុត និងគ្មានការបើកចំហជាសាធារណៈនៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាល។ ហើយរីឯមាត្រា៤១ នៃច្បាប់នេះផងដែរ អាចធ្វើការដាក់ទោសទណ្ឌចំពោះអ្នកប្ដឹង ឬសាក្សី ករណីលាតត្រដាងអំពើពុករលួយ ប្រសិនបើគេរកឃើញថា អ្នកប្ដឹង ឬសាក្សីទាំងនោះកុហក។ មាត្រានេះ ជាចំណុចគន្លឹះមួយក្នុងការគំរាមកំហែងដល់ជនរងគ្រោះ ហើយអាចធ្វើឲ្យពួកគេលែងហ៊ានប្ដឹង ដោយសារខ្លាចមានបណ្ដឹងប្រឆាំងតបតលើខ្លួនវិញ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលអំពីសុចរិតភាពសង្គម វាយតម្លៃថា ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយមានកម្រិតនោះ ដោយសារកម្ពុជា ពុំទាន់មានច្បាប់សំខាន់ពីរ គឺច្បាប់ស្តីអំពីការការពារសាក្សី និងច្បាប់ស្ដីពីការទទួលបានព័ត៌មាន។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបង្កើតឡើងតាំងពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១០ មក បានខិតខំប្រឹងប្រែងខ្លះដែរក្នុងការបំបាត់អំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា ដូចជា ការចាប់ខ្លួនព្រះរាជអាជ្ញាខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក តុប ច័ន្ទសេរីវុធ ពីបទទទួលសំណូក បទជំរិតទារប្រាក់ និងឃុំឃាំងមនុស្សខុសច្បាប់។ ការចាប់មេប៉ូលិសប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក មឹក តារា និងគូកន នៅដើមឆ្នាំ២០១១ ពីបទពុករលួយទាក់ទងនឹងគ្រឿងញៀន។ ការចាប់ខ្លួនអ្នកកាសែតបីនាក់ក្នុងខេត្តកំពត ពីបទជំរិតទារប្រាក់ នៅពាក់កណ្ដាលខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ និងការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីប៉ូលិសមូលដ្ឋាន ២នាក់ ពីបទកិបកេងប្រាក់ខែរបស់មន្ត្រីប៉ូលិសក្រោមឱវាទ។
ប៉ុន្តែ អ្នកឃ្លាំមើលអំពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក កែម ឡី បានប្រៀបធៀបអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ទៅនឹងការនេសាទដោយប្រើសំណាញ់ក្រឡាល្អិតដ៏ផុយទ្រុឌទ្រោមមួយ ដែលអាចចាប់បានតែត្រីកំភ្លាញ ត្រីចង្វា ឬត្រីកញ្ចុះ តែប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា មនុស្សដែលអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយត្រូវតែចាត់វិធានការមុនគេ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ឬក្រុមឧត្តមសេនីយ៍គ្រាក់ៗជាច្រើនទៀត៖ «សំឡេង»។
លោកបន្តថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ នឹងមិនអាចសម្រេចគោលបំណងធំក្នុងការបំបាត់អំពើពុករលួយជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធចាក់ក្រឡាស្អេកស្កះនៅកម្ពុជា បានទេ ដោយសារអ្នកប្រឆាំងនឹងអ្នកប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ ជាមនុស្សតែម្នាក់។
គិតមកត្រឹមពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០០៩ អំពើពុករលួយធ្វើអោយកម្ពុជា បាត់បង់ថវិកាជាតិ ៥០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
ក្នុងយុទ្ធនាការប្រឆាំងអំពើពុករលួយហៅថា កម្មវិធីបាតដៃស្អាតស្អំ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៩ អតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា លោកស្រី ខារ៉ល រ៉តលី (Carol Rodley) បានប្រកាសថា ផ្អែកតាមការស្រាវជ្រាវនានា កម្ពុជា ខាតបង់ទឹកប្រាក់ ៥០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំៗ ទៅក្នុងអំពើពុករលួយ។ លោកស្រី ខារ៉ល រ៉តលី បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់តាមរយៈអ្នកបកប្រែយ៉ាងដូច្នេះ៖ «ដោយផ្អែកទៅលើការសិក្សាជាច្រើន បានបង្ហាញថា អំពើពុករលួយបានធ្វើឲ្យកម្ពុជា បាត់បង់ចំណូលជាតិដល់ទៅ ៥០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដែលចំណូលនេះអាចជួយដល់ការចំណាយផ្សេងៗទៅលើសេវាអប់រំសាធារណៈ សេវាថែទាំសុខភាព និងការងារសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ថវិកា ៥០០លានដុល្លារ គឺមានតម្លៃស្មើនឹងការសាងសង់អគារដែលមានបន្ទប់ចំនួន ២ម៉ឺន ឬមានលទ្ធភាពផ្ដល់ប្រាក់បៀវត្សរ៍ដល់មន្ត្រីរាជការកម្ពុជា បន្ថែមចំនួន ២៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែ»។
ភ្លាមៗក្រោយការប្រកាសនេះ លោក ឱម យ៉ិនទៀង ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រតិកម្មថា នោះជាបទអត្ថាធិប្បាយតែម្ខាង ខ្វះការពិត និងបានព្រមានឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិករូបនេះថា មិនត្រូវលូកដៃជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា៕
1 comment:
គីង្គក់ ប្រឹងស្រែកលក់ថ្នាំស្រែង - សំបូរណាស់ នៅកម្ពុជា
Post a Comment